Urodziny Radia 357. Jak nowa stacja internetowa ściga się z Polskim Radiem

W Nowy Rok, 1 stycznia 2022 roku, Marek Niedźwiecki, Piotr Stelmach i Marcin Łukawski przez cały dzień prowadzili audycję Top Radia 357, czyli ranking 100 zagranicznych piosenek wszech czasów (wygrał zespół Queen z "Bohemian Rhapsody"). To przeniesiona z Programu Trzeciego audycja, która tam nadawana była jako Top Wszech Czasów Trójki i doczekała się ponad 20 edycji.

Traf chciał, że akurat 1 stycznia 2022 roku Trójka nadawała cały dzień audycję pod tytułem… "357 przebojów Trójki". Prowadzili ją m.in. Tomasz Żąda i Tomasz Miara.

Przypadek?

Kuba Strzyczkowski, redaktor Radia 357: - Nie wiem, czy zrobili to świadomie, czy nie, ale pozostaje nam tylko podziękować Trójce, że zareklamowała nasze radio, używając w tytule audycji cyfr 357. Ważne, żeby nie mylili nazwy. Byliśmy zachwyceni.

Publiczna Trójka próbuje sprzedać się jako kontynuator pewnej tradycji, choć stację opuścili wszyscy kluczowi dziennikarze, którzy stanowili o jej jakości i niepowtarzalnym stylu. Polskie Radio tak się zacietrzewiło w bronieniu dziedzictwa, że postanowiło zastrzec w Urzędzie Patentowym nawet takie tytuły trójkowych audycji jak "Manniak po ciemku" czy "Markomania". Narodowy nadawca zastrzegł też nazwę świątecznego projektu "Przyjaciele karpia". Polskie Radio, słowami rzecznik Moniki Kuś, tłumaczyło, że te tytuły "nie są w żaden sposób własnością osób prowadzących te audycje, należą do Polskiego Radia SA, a ich zastrzeżenie ma na celu zabezpieczenie przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi". 

Czy taka taktyka się sprawdziła? Kuba Strzyczkowski: - Pani prezes Radia Agnieszka Kamińska myślała pewnie, że będziemy się posiłkować tymi tytułami na nowej antenie, a my nie mieliśmy w ogóle takiego pomysłu. Swoją drogą takie zastrzeżenie nazwy w sądzie pewnie kosztuje polskiego podatnika sporo pieniędzy.

Trójka: najniższa słuchalność w historii

Kuba Strzyczkowski, do października 2020 roku jeszcze redaktor naczelny Trójki, jest teraz jednym z członków zespołu nowej stacji. Radio 357 obchodzi dziś pierwsze urodziny.

Po roku możemy sprawdzić, jaki jest rezultat wyścigu, w którym z jednej strony mamy potężne ogólnopolskie radio, które działa za państwowe pieniądze i przy wsparciu rządzącej partii, a z drugiej małe radio internetowe, które utrzymuje się z datków słuchaczy.

Trójki możemy słuchać w odbiornikach na falach FM. Słuchalność Trójki jest monitorowana przez firmę Radio Track Kantar Polska. W okresie wrzesień-listopad 2021 rozgłośnia z Myśliwieckiej odnotowała najniższą słuchalność w historii - udział stacji pod względem słuchalności w grupie wiekowej 15-75 lat wyniósł 1,6 proc.

Stacja w ciągu roku spadła w rankingu słuchalności z pozycji dziewiątej na dwunastą. Trójkę wyprzedziły m.in. Radio Plus, Antyradio czy Radio Złote Przeboje.

Z ostatnich badań wynika także, że w dużych miastach, powyżej 500 tys. mieszkańców, Trójka stacja straciła przez rok niemal połowę słuchaczy. Daleko przed Trójką są już nie tylko RMF FM i Zetka, ale też Muzo.fm, VOX FM czy Radio Pogoda.

Kuba Strzyczkowski: - To wyniki tragiczne, jak na nadawcę, który ma całą Polskę pokrytą siecią nadajników. W dużych aglomeracjach Trójka królowała, a teraz udział spadł tam do 1,4 proc. Nie sprawia mi żadnej satysfakcji stwierdzenie, że Polskie Radio jest źle zarządzane.

Co na to władze Polskiego Radia? Przez rok prezes Polskiego Radia Agnieszka Kamińska, dopingowana przez posłów PiS Marka Suskiego i Joannę Lichocką, starała się zaradzić spadkowi, zmieniając ramówkę oraz wymieniając sekretarzy programowych i szefów stacji. Byli to kolejno: Michał Narkiewicz-Jodko, Paweł Kwieciński i Marcin Wąsiewicz. Zmiany naczelnych przyniosły dotąd mizerny skutek.

Kamińska stwierdziła także, że badania słuchalności Radio Track są nierzetelne: - Badania znacznie przeszacowują duże miasta, a nie "doświetlają" reszty Polski. Nie obejmują też osób w wieku powyżej 75 lat. Oznacza to, że osoby z mniejszych miejscowości oraz osoby starsze są pomijane.

Kuba Strzyczkowski z Radia 357 widzi to inaczej: – Kwestionowanie badań Kantara to akt desperacji. Kiedy Trójka miała słuchalność na poziomie 8 procent, nikt nie miał wątpliwości. Teraz, gdy wyniki dramatycznie spadły, pani prezes zaczęła krytykować firmę pomiarową. A przecież metoda badawcza, choć niedoskonała, od lat jest taka sama.

Trzeba policzyć UU

Trójka od lat traci słuchaczy. A jaka po roku jest słuchalność Radia 357? Niezależne, wiarygodne badania na ten temat nie są dostępne. W internecie liczy się bowiem nie liczbę słuchaczy, lecz adresów IP pobierających stream w danej minucie bądź adresów IP pobierających stream w danym przedziale czasu - dziennie, tygodniowo, miesięcznie [to tzw. unikalni użytkownicy, UU]. Nie ma prostego przełożenia między badaniem słuchalności radia FM a liczeniem wejść na stronę czy odsłuchiwaniem podcastów.

Czy więc możemy odpowiedzieć definitywnie na pytanie, czy Radio 357 prześcignęło Trójkę? Z analizy firmy Mediapanel (cytowanej przez Wirtualne Media) wynika, że Trójka straciła ponad 1 mln słuchaczy w ciągu półtora roku (od stycznia 2020 do listopada 2021), a w tym czasie Radio Nowy Świat oraz Radio 357 osiągają łącznie 1,55 mln użytkowników miesięcznie.

Kuba Strzyczkowski: - Umówmy się, że przeskoczyć pogrążoną w beznadziei Trójkę to nie jest jakiś wielki wyczyn.

Paweł Sołtys, prezes Radia 357, przedstawił WP wyniki słuchalności stacji. Cytujemy je z zastrzeżeniem, że pochodzą z wnętrza Radia 357, a nie od niezależnej firmy badającej zasięgi.

Sołtys: - Z danych, które posiadamy, wynika, że w grudniu 2021 roku stream Radia 357 pobrany został łącznie przez 1,3 miliona adresów IP [tzw. wskaźnik UU – unikalnych użytkowników]. Wiemy też, że rośnie liczba adresów IP pobierających stream w danej minucie - od lipca to wzrost o ok. 40 proc. O tyle zwiększyliśmy liczbę osób, do których docieramy w danym momencie. Równolegle wzrasta także czas pobierania streamu (aktywnego słuchania).

Sołtys dodaje: - Możemy też porównać statystyki tegorocznego i poprzedniego Topu Radia 357. Zasięg Topu powiększył się o około 18 procent. W Nowy Rok za pośrednictwem różnych platform słuchano nas w 292 tys. miejsc (to liczba unikalnych adresów IP). Nasz stream uruchomiono wtedy 1,5 mln razy.

Było nerwowo

W przypadku radia takiego jak 357, poza słuchalnością kluczowa jest liczba patronów, którzy są gotowi płacić na radio co miesiąc pewną sumę, bo to dzięki nim radio się utrzymuje. Po roku działalności Radio 357 ma ich ponad 42 tysiące. Wpłacają miesięcznie 800 tys. zł, a w sumie wpłacili już ponad 9 mln zł. (Dla porównania konkurencyjne Radio Nowy Świat, które też założyli byli redaktorzy Trójki, ma 31 tys. patronów i miesięczne wpłaty w okolicach 625 tys. zł. W sumie RNŚ zebrało już 14 mln zł).

Wewnątrz redakcji Radia 357 mówi się o "cudzie", bo stacja zaczynała jako "małe radyjko internetowe" na stronie Open FM. Kuba Strzyczkowski: - Wciąż pamiętam szukanie nowej siedziby dla radia, rozpakowywanie mikrofonów z paczek. Było nerwowo. To była jedna wielka niewiadoma i jeden wielki eksperyment. Eksperymentem była zbiórka pieniędzy, docieranie do słuchaczy tylko przez internet czy rozwijanie aplikacji i podcastów.

Paweł Sołtys: - Historia ostatniego roku to coś w rodzaju snu na jawie - od spontanicznego pomysłu na radio po poważny projekt medialny. Skompletowaliśmy unikatowy zespół i postawiliśmy radio od zera w trzy miesiące.

Dziś zespół Radia 357 tworzy około 115 osób. Poza redakcją, to także realizatorzy dźwięku, technicy czy informatycy. Za ofertę programową radia odpowiada Katarzyna Pruchnicka. W ciągu roku Radio 357 uzupełniło ramówkę o nowe audycje, rozbudowało dział publicystki i reportażu, a także uruchomiło zakładkę z podcastami. W efekcie stacja zdobyła dwie nagrody Grand Press – jedną Digital dla całego radia, drugą – za reportaż – dla Agnieszki Szwajgier.

Nie ma wątpliwości, że radio ma bogatą ofertę muzyczną, o czym świadczy choćby popularność Topu Radia 357. Ale czy udało się, w podzielonej Polsce, zachować dziennikarską bezstronność w audycjach publicystycznych i informacyjnych?

Strzyczkowski: - Tak się składa, że przez obecną władzę zostaliśmy skrzywdzeni, a mimo to potrafimy zachować obiektywizm. Ludzie dzwoniący do nas nie boją się wygłaszać swoich poglądów, bo nikogo nie stygmatyzujemy. W swoich audycjach "Co Państwo na to?" nie pytam dzwoniących o sympatie polityczne, a raczej wysłuchuję ich argumentów i logiki. Chce się dowiadywać, a nie oceniać.

Jak wygląda przyszłość Radia 357? Strzyczkowski: - Trzeba maszerować, żeby żyć. Wciąż wymyślamy coś nowego dla słuchaczy. Na pewno będziemy produkować nowe podcasty, bo te są szalenie popularne. Dziś już nie starczy doby, żeby odsłuchać wszystkich audycji plus podcastów, które pojawiają się codziennie na stronie.

Czy Radio 357 będzie się starało o koncesję od KRRiT na nadawanie naziemne?

Strzyczkowski się uśmiecha: - Częstotliwość FM, która i tak jest już właściwie zajęta, nie jest przyszłością radia. Przyszłością jest internet oraz radio cyfrowe DAB +. Czy szykujemy podanie o koncesję do KRRiT? No cóż, na szczęście nie można objąć koncesjami internetu, a takie stacje, jak nasza wymykają się politycznej reglamentacji.

Radia 357 można słuchać m.in. przez aplikację OPEN FM