"Internal error". Jak manipulowanie przy liście przebojów Trójki zmieniło polskie media
Rok temu władze Trójki zdjęły ze strony radia notowanie "Listy przebojów Programu Trzeciego", ponieważ wygrała je piosenka Kazika o prezesie PiS. Sprawdzamy, gdzie dziś są bohaterowie tamtych wydarzeń i jak zmienił się krajobraz radiowy rok po tamtej aferze.
W sobotę 16 maja 2020 r., dzień po piątkowej "Liście przebojów Programu Trzeciego", całe notowanie zniknęło ze strony internetowej Trójki. Notowanie wygrał Kazik piosenką "Twój ból jest większy niż mój". Kawałek mówi o tym, że prezes PiS mógł, jako Polak o największych przywilejach, odwiedzić grób matki w czasie lockdownu, podczas gdy reszta narodu miała zakaz wstępu na cmentarze.
Jednak zamiast notowania na stronie Trójki pojawiła się informacja o błędzie ("Internal error"). Sławomir Pietrzak, menadżer Kazika oraz szef SP Records, powiedział wtedy WP: - Chcę wierzyć, że coś im się akurat teraz technicznie "wykrzaczyło".
Jednak z każdą godziną stawało się coraz bardziej jasne, że nie chodziło o awarię serwera, ale o świadomą decyzję człowieka.
Był nim ówczesny dyrektor Programu Trzeciego Tomasz Kowalczewski, który w nocy wysłał do Piotra Metza, szefa redakcji muzycznej, rozpaczliwego SMS-a: "Piotrze, dopilnuj, aby piosenka, o której rozmawialiśmy, nie była na antenie".
"Twój ból jest lepszy niż mój". Kazik Staszewski o reakcjach polityków
Pietrzak, menadżer Kazika: - To był szok. Jakby nagle wywaliło korki i zgasło światło. Poczułem się, jakbym znów był w 1981 r. Nie wierzyłem, ale tam rzeczywiście "wywaliło korki" na dobre i do dziś jest ciemno. Zniszczyli ważne radio.
Kilka dni później władze radia z prezes Agnieszką Kamińską na czele oskarżyły Marka Niedźwieckiego oraz pomagających mu liczyć głosy i prowadzić audycję Halinę Wachowicz i Bartosza Gila o rzekomą manipulację.
Marek Niedźwiecki odszedł z radia w geście protestu. W jego ślady poszli m.in. Piotr Stelmach, Piotr Kaczkowski, Agnieszka Szydłowska, Hirek Wrona i kilkudziesięciu innych.
- A szkoda - mówi menedżer Kazika. - To było radio ważne, kształtujące gusta. Dziś jest po prostu prowincjonalne. Nie dziwię się, że traci słuchaczy.
Niewiarygodne badania?
Rzeczywiście, Trójka wypadła z pierwszej dziesiątki najpopularniejszych rozgłośni w Polsce. Z najniższą w historii słuchalnością na poziomie 2,3 proc. jest dziś za takimi stacjami, jak RMF Maxxx, Antyradio czy Vox FM.
Prezes Polskiego Radia tłumaczyła ten spadek rzekomo niewiarygodną metodologią badań Radio Track, która miałaby przeszacowywać duże miasta z jednoczesnym zaniżeniem słuchalności reszty Polski.
Ostatnio Kamińska zaproponowała nową ramówkę Trójki, zapowiadając, że antena będzie oferowała m.in. "dużo rocka w wydaniu klasycznym", ciekawe utwory "z mniej znanych obszarów geograficznych", a także wydłużoną audycję Wojciecha Cejrowskiego.
Problem w tym, że ta ulepszona ramówka Trójki została odrzucona nawet przez ludzi PiS zasiadających w Radzie Programowej Polskiego Radia.
Poseł Marek Suski z PiS mówił: - Ramówka była tak słaba, że nie dało się jej obronić.
East News 31 tys. patronów
Dziennikarze Trójki stworzyli w znakomitej większości dwa nowe radia internetowe: Nowy Świat oraz Radio 357. Choć kilka osób odeszło też do mniejszych rozgłośni, np. Agnieszka Szydłowska do internetowego Newonce.radio, a Hirek Wrona do radia JazzKultura.
Sławek Pietrzak z SP Records: - To są szlachetne inicjatywy, ale szkoda, że nie ma tych rozgłośni po prostu w eterze, na falach radiowych, bo ich zasięg jest siłą rzeczy mniejszy.
Jednak Radio 357 i Nowy Świat mogą pochwalić się tysiącami patronów. To ludzie, którzy radia słuchają i płacą na nie co miesiąc z własnych pieniędzy pewną sumę, począwszy od 10 zł.
Radio 357 ma tych patronów 31,5 tys., a Radio Nowy Świat 31,3 tys.
Kuba Strzyczkowski, szef Radia 357: - Nie było naszym celem ścigać się z Nowym Światem, ale oczywiście cieszymy się, że jesteśmy pierwsi.
Pytam, czy nie żałuje, że jego radia nie ma na falach radiowych.
Strzyczkowski: - Model odbioru treści się zmienia. Kiedyś mieliśmy radio, telewizję i drukowane gazety. Dziś młodzi ludzie mają radio, wideo i dostęp do wiadomości w telefonie. Młodym osobom tradycyjny radioodbiornik nie jest do niczego potrzebny.
Radio 357 liczy użytkowników na urządzenia.
- Tych włączonych urządzeń i aplikacji, na których jesteśmy odbierani, jest około 300 tys. To dobry wynik, jak na kilka miesięcy działalności. Nasi słuchacze poszli za nami - dodaje Strzyczkowski.
radio357 "Nie odróżnia fal radiowych od morskich"
W zeszłym roku odbyło się w Senacie posiedzenie komisji, która miała zbadać, jak doszło do afery z piosenką Kazika.
Dziennikarze Trójki Ernest Zozuń, Agnieszka Szydłowska i Bartek Gil (wszyscy odeszli potem z tego radia) odpytywali dyrektora Trójki, kto kazał mu zdjąć piosenkę Kazika.
Kowalczewski kluczył, ale nie odpowiedział wprost.
Strzyczkowski: - Mam podejrzenie graniczące z pewnością, że dyrektor Kowalczewski otrzymał polecenie służbowe, aby coś z tą piosenką zrobić, bo on nie zwykł takich decyzji podejmować samodzielnie.
Dziś szef Radia 357 za słabe wyniki słuchalności Trójki i całego Polskiego Radia wini prezes Agnieszkę Kamińską.
Strzyczkowski: - Czas pokazał, że pani prezes Kamińska nie odróżnia fal radiowych od fal morskich. Stworzenie jakiegokolwiek programu przekracza jej kompetencje. Coś tam Polskie Radio wciąż nadaje, ale sądząc po wynikach słuchalności, nikogo to już nie interesuje. Pieniądze podatników są wydawane na kolejne kampanie promocyjne, z których niewiele wynika.
Dodaje, że nie wierzy w kolejne obietnice i zapowiedzi Kamińskiej:
- Pani prezes wielokrotnie obiecywała słuchaczom przedstawienie wyniku audytu na temat "Listy przebojów Trójki". Gdzie jest ten raport?! Czekamy! Tak właśnie wygląda jej wiarygodność. Niszczy się łatwo, trudniej zbudować coś wiarygodnego, fajnego i wolnego od nacisków politycznych.
Kto szefuje Trójce?
Co z dziś się dzieje z bohaterami wydarzeń sprzed roku?
Tomasz Kowalczewski, były dyrektor Programu III Polskiego Radia, najpierw został zastępcą dyrektora biura współpracy z zagranicą Polskiego Radia, a następnie wrócił na Myśliwiecką, na stanowisko zastępcy szefa Studia Reportażu i Dokumentu.
Kazik i Kult nagrywają nowy album.
Ernest Zozuń, któremu w Trójce zabierano audycje autorskie i przenoszono na zsyłkę do innych działów, prowadzi w Radiu 357 kilka programów, w tym "Popołudniówkę 357" i cykl "Radio Świat".
Prezes Radia Agnieszka Kamińska, według doniesień serwisu Press, miała zostać tymczasową dyrektorką Trójki. Rzeczniczka radia, Monika Kuś, zaprzeczyła, ale redakcja Press twierdzi, że potwierdziła swoją informację w trzech źródłach. Oficjalnie stanowisko dyrektora Trójki pozostaje nieobsadzone, a p.o. dyrektora jest Paweł Kwieciński.
Fraza "twój ból jest większy niż mój" weszła na stałe do języka.
Barbara Nowacka z KO mówiła w Sejmie: - "Lepsizm" pana prezesa słyszałam już parę razy - wtedy, kiedy wchodził na ten cmentarz, na który ja wejść nie mogłam, bo wtedy jego ból był większy od mojego. Na ten sam cmentarz, na którym leży moja matka, ofiara katastrofy smoleńskiej, on wszedł składać kwiaty swojej matce i swojemu bratu, a inni nie mogli. I teraz śmie mnie wyzywać od chamskiej hołoty.
